Cambodian Women's Oral History Project: Life Stories of Survival under the
Khmer Rouge Regime

Leang Korn, 60, Koh Kong, March 15, 2013

លៀង កន មានអាយុ៦០ឆ្នាំ រស់នៅខេត្តកោះកុង បានផ្តល់សក្ខីកម្មនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៣

[See English Translation Below] 

លៀង កន មានអាយុ៦០ ឆ្នាំ រស់នៅខេត្តកោះកុង បានផ្តល់សក្ខីកម្មនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៣

កំណត់ចំណាំ

បទសម្ភាសន៍នេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ លោកស្រីបណ្ឌិត ថេរីសា ឌីលែនហ្គីស ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យ និង ជាអ្នកដឹកនាំក្នុងការសម្ភាសន៍នេះផងដែរ ។ កញ្ញា យូ សុធារី  និង កញ្ញា ថន ស៊ីណា ជាជំនួយការរបស់គម្រោង ស្តីអំពីការនិយាយពីប្រវត្តិសាស្រ្ត ផ្ទាល់របស់ស្រ្តីកម្ពុជានេះ។ រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង©២០១៣ អត្ថបទនេះនឹងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យយកទៅប្រើប្រាស់ បោះផ្សាយ ឬ ថតចំលងដោយគ្មាន ការអនុញ្ញាតិ ពីអ្នកដឹកនាំការស្រាវជ្រាវ theresa.delangis@gmail.com  ឬ(+៨៥៥ ១៧ ៥៣២ ៤១១) ឡើយ ។

“ការចម្លងអត្ថបទជាភាសារខ្មែរនេះ ត្រូវបានរៀបរៀងឡើងដោយ ម៉ា សាវីត  ប្រែសម្រួលជាភាសា រអង់គ្លេស ដោយ ថន ស៊ីណា។ សូមថ្លែងអំណរគុណដល់ ចាយ បញ្ញាលក្ខណ៍ដែលជាអ្នកធ្វើការកត់ត្រា ជាភាសារ អង់គ្លេស ក្នុងពេល សម្ភាសន៍ និង ហ្វ្រែន ជែស្កាប៊ីនី ដែលជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តក្នុងការថតរូបក្នុងពេលសម្ភាសន៍ ។  

លៀង កន ស្ថិតនៅក្នុងវ័យយុវវ័យនៅពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាច ។ គាត់បានប្រាប់ពីរឿងរ៉ាវដែលគាត់ត្រូវបានកម្មាភិបាលថ្នាក់ទាបរបស់ខ្មែរក្រហមរំលោភចំនួនពីរដង ។ លើកដំបូង វាបានកើតឡើងដោយគាត់មិនបាននឹកស្មានដល់ ។ នៅថ្ងៃមួយ បន្ទាប់ពីបានធ្វើការចប់សព្វគ្រប់អស់ហើយ កម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមជាច្រើននាក់បានរុញគាត់បញ្ចូលព្រៃ ហើយរំលោភគាត់តែម្តង ។ ចំពោះការរំលោភលើកទីពីរ ក៍គាត់ត្រូវបានរំលោភដោយកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមជាច្រើននាក់ដែរ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះលើកទីពីរនេះ ពួកគេបានប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ក្នុងការរំលោភគាត់ទៀតផង ។ ជាលទ្ធផល គាត់ក៏មានផ្ទៃពោះ ហើយត្រូវវះកាត់យកស្បូនចេញ ។ គាត់ក៍បានប្រាប់ពីរឿងរ៉ាវដែលត្រូវបានសហគមន៍ដែលគាត់រស់នៅ មិនបានទទួលស្គាល់គាត់បន្ទាប់ពីគាត់ត្រូវបានគេរំលោភ ។ ការរំលោភជាលើកទីពីរនេះបានកើតឡើងនៅពេលដែលរបបខ្មែរក្រហមជិតបានដួលរលំ ដោយចលនាបះបោររបស់ប្រជាជន និង ការចូលរួមពីសំណាក់កងទ័ពវៀតណាម ។ បច្ចុប្បន្ននេះ លៀង កន មានទីលំនៅក្នុងខេត្តកោះកុង ។ គាត់បើកផ្ទះសម្រាប់ឲ្យភ្ញៀវទេសចរមកស្នាក់នៅ និង ធ្វើនំលក់បន្តិចបន្តួចសម្រាប់យកទៅលក់នៅឯផ្សារដើម្បីរកប្រាក់កម្រៃសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត ។ គាត់ក៍មើលថែរក្សាចៅស្រីរបស់គាត់២នាក់ផងដែរ នៅខណៈពេលដែលកូនស្រីរបស់គាត់ទៅធ្វើការនៅមណ្ឌលទេសចរណ៍ក្បែរៗនោះ ។ 

នៅលើកទី១នៃថ្ងៃដែលបានកើតហេតុ លៀង កន អត់ទាន់បានហូបបាយទេ ស្រាប់តែមានគេមកកេះថាឈ្លបឲ្យមកហៅគាត់ ។ គាត់ក៍បានដើរតាមគេចូលទៅក្នុងព្រៃ ។ ពេលដែលគាត់ដើរទៅនោះគឺមានអ្នកនៅខាងមុខគាត់ ហើយក៏មានអ្នកជូននៅខាងក្រោយគាត់ដែរ ។ អ្នកដែលដើរនៅពីក្រោយគាត់បានមកតោងដៃគាត់ ។ គាត់បាននឹកក្មុងចិត្តថាប្រហែលជាអត់ស្រួល ហើយគាត់ក៏ប្រតាយប្រតប់នឹងគេ ។ ប៉ុន្តែគាត់មិនបានប្រតាយប្រតប់ឈ្នះគេឡើយ ព្រោះថាគេមានកាំភ្លើង ។ ពួកវាបានវាយ ហើយជាន់កគាត់ ។ គាត់ខំប្រឹងងើបត្រដរដើម្បីបានដកដង្ហើម ។ តែពួកគេស្មានគេថាគាត់ចង់ឃើញមុខពួកគេ គេក៏ឈូសគាត់មួយជើងឡើងធ្វើឲ្យគាត់សឺ ព្រោះនោះជាស្បែកជើងកង់ឡាន ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ វាជាន់គាត់ផង ធាក់ផង វាយផង ហើយវាចាប់រំលោភគាត់ទាល់តែបាន ។ គាត់មិនបានចាំទេថាពេលនោះពួកវាចាប់រំលោភគាត់ប៉ុន្មានដង ។ គាត់គ្រាន់តែចាំបានថា ពួកវាបានចាប់គាត់ស្រាតសំលៀកបំពាក់ទាល់តែអស់ ហើយវាចាប់រំលោភគាត់តែម្តង។ ពួកវាចាប់រំលោភគាត់ហើ់យ តែវានៅតែវាយគាត់មិនឈប់ ។ វាវាយគាត់រហូតដល់គាត់សន្លប់បាត់ទៅ ។ ពេលដែលគាត់ភ្ញាក់មកដឹងខ្លួន គាត់សង្កេតឃើញថាខ្លួនរបស់គាត់ទទេរហើយគាត់នៅក្នុងព្រៃតែម្នាក់ឯង ។ គាត់មិនដឹងជាទៅទីណាទេ គាត់ក៏រាវបានខោអាវយកមកស្លៀក ។ គាត់ពាក់អាវត្រូវ តែសំពត់គាត់ស្លៀកមិនត្រូវទេ ដូច្នេះគាត់ក៏ស្លៀកសំពត់យកថ្នេរចេញក្រៅទៅ ដោយហេតុថាពេលនោះវាងងឹតទៅហើយ ។ ពេលដែលគាត់ដើរមកដល់ភ្លឺស្រែមួយ គាត់ក៏ទម្លាក់ខ្លួនដេកបាំងភ្លឺស្រែ ព្រោះគាត់ខ្លាចគេឃើញ ។ គាត់ចេះតែរត់ទៅរត់មករត់ទាល់តែភ្លឺ ។ គាត់មិនដឹងថាមានអ្នកផ្សេងបានដឹងអំពីហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើងចំពោះគាត់ឬអត់ទេ ។ ពេលដែលគេទៅច្រូតស្រូវ គាត់ក៏ទៅច្រូតនឹងគេជាធម្មតាទៅ ។ ដល់ពេលគេហូបបាយ គ្មាននរណាម្នាក់ហៅគាត់ទៅហូបឡើយ ។ គេចែករបបបាយ គាត់មិនមានរបប ដូចនេះគាត់មិនបានហូបឡើយ ។ ពេលគេចាប់ផ្តើមធ្វើការម្តងទៀត គាត់ក៏ទៅធ្វើការជាមួយនឹងគេទៅ ។ នៅភូមិអូក្រសារនឹង គេប្រើឲ្យច្រូតស្រូវយូរណាស់ ហើយត្រូវច្រូតនៅពេលយប់ថែមទៀតផង ព្រោះគេប្រញាប់សម្រុកយកស្រូវទៅឧបត្ថម្ភកងទ័ពនៅជួរមុខ ។ ហើយប្រសិនបើមានអ្នកណាច្រូតស្រូវឲ្យជ្រុះតែមួយគួរ នោះនឹងត្រូវគេចោទថាជាខ្មាំងហើយ ។ ដូច្នេះហើយម្នាក់ៗខ្លាចគេណាស់ ខំច្រូតមិនឲ្យរបូតឡើយតាំងពីគល់មក មិនឲ្យជ្រុះទេ ព្រោះខ្លាចគេចោទថាជាខ្មាំង ។ នៅថ្ងៃមួយមានគេទៅតាមគាត់ឲ្យទៅជាមួយគេ ។ ពួកគាត់ដើរតាមគេចុះអូរឡើងអូរទាំងយប់ងងឹត ។ វាគិតតែប្រាប់ឲ្យដើរតាមវារហូត ដល់តែមកដល់ដំណាក់ចង្អើរ ។ ពេលដែលមកដល់ដំណាក់ចង្អើរ លៀង កន បានសង្កេតឃើញថានៅទីនោះមានដើមឈើធំៗជាច្រើន ។ ពួកវាបានបញ្ជាឲ្យពួកគាត់អង្គុយដើម្បីប្រជុំទាក់ទងនឹងរឿងដកខោអាវ និង ដកស្បោងបង្វិចទុក ។ ពួកវាបាននិយាយថាដកទុកព្រោះថាបើមានការអីកើតឡើយ បុរសៗគេមានកំលាំងជញ្ជូនរបស់ទាំងនោះ ហើយស្រីៗបើមានការរឿងអ្វីកើតឡើងនោះគ្រាន់តែរត់យកតែខ្លួនចុះ បើសិនមានហេតុការណ៍មិនល្អកើតឡើង ។ ពួកវាបានប្រាប់ឲ្យពួកគាត់ប្រយ័ត្ន ហើយឲ្យពួកគាត់សម្រាកនៅទីនេះហើយ ចាំព្រលឹមឡើងចាំធ្វើការបន្តទៀត ។ លៀង កន បានបន្តថាឮដូចនេះគាត់បានបោសកន្លែងរៀបនឹងសម្រាក ។ រំពេចនោះស្រាប់តែមានគ្នាវាពីរបីនាក់មកពីស្ទឹងកែវនឹង បានមកប្រមូលយកខោអាវដែលពួកគាត់មានទៅអស់ ។ គេប្រជុំចប់អស់ហើយ គេក៏ឲ្យពួកគាត់ទៅភូមិដើមដូង ។ គេមិនបានប្រាប់គាត់ថាទីនោះជាភូមិដើមដូងទេ តែដោយសារគាត់ចំណាំថាភូមិនោះមានដើមដូងច្រើន ។  ពេលទៅដល់គេឈរជាក្រុមហើយគេបានខ្សឹបគ្នា ហើយបានសួរមកកាន់កាន់ពួកគាត់ថាហេតុអ្វីបានជាពួកគាត់អត់ទៅមុខទៀត ។ ពួកវាឲ្យពួកគាត់ដើរបន្តទៅមុខទៀតទាំងយប់ ។ មានលោកយាយម្នាក់បានប្រាប់ឲ្យ លៀង កន ដើរទៅមុខគេព្រោះថាគាត់នៅក្មេងហើយមានភ្នែកភ្លឺ ។ លៀង កន ក៍ដើរទៅមុខគេ ឆ្លងប្រលាយតូចមួយហើយក៍ដើរកាត់ស្រែចូលព្រៃប្រហែលបួនស្រែទៅដប់ស្រែ ។ ដល់ពេលនោះ គាត់បានដើរទាក់ខ្សែធំមួយ គាត់គ្មានបំណងស្រែកឲ្យអ្នកក្រោយដឹងទេថាមានខ្សែកណ្តាលផ្លូវ តែដោយសារគាត់ភ្ញាក់ទើបគាត់បានភ្លាត់សម្លេងស្រែកថា ចុមខ្សែ!!! លៀង កន ស្មានតែសុទ្ធតែជាគ្នារបស់គាត់ដែលកំពុងដើរពីក្រោយគាត់ តែតាមពិតមានឈ្លបដើរនៅចន្លោះពួកគាត់ម្នាក់ៗ ។ បន្ទាប់ពីពេលដែល លៀង កន បានស្រែកនោះ ស្រាប់តែពួកវាបានចាប់ទាញគាត់ហើយបុកជាមួយស្វាយកាំភ្លើង កណ្តាលខ្នងគាត់ ហើយស្រែកឲ្យគាត់ថាគាត់មានភ្នែកដែរម៉េចបានជាមិនព្រមមើលផ្លូវ ។ វាក៏ចាប់ទាញ លៀង កន ហើយអូសចូលព្រៃបាត់ទៅ ។ អ្នកនៅពីក្រោយ លៀង កន ស្ងាត់ជ្រាបមិនមាននរណាហ៊ានមាត់កអ្វីឡើយ ។ ពេលដែលត្រូវបានពួកវាអូសចូលព្រៃរាវ លៀង កន បានបន់គុណម៉ែគុណឪឲ្យជួយគាត់ ។ គាត់គិតក្នុងចិត្តច្បាស់ថាប្រាកដជាជួបនឹងរឿងដូចមុនទៀតហើយ ។ ប៉ុន្តែលើកនេះគាត់បានតាំងចិត្តថានឹងមិនតបតនឹងពួកវាដូចលើកមុនទៀតទេ ក្រែងពួកវាលើកលែងទោសឲ្យគាត់ ។ អញ្ចឹងហើយពេលនោះនិយាយក៍គាត់មិនបាននិយាយ តក៍គាត់មិនបានត វើក៍មិនបានវើដែរ ។ ប៉ុន្តែពួកវានៅតែធ្វើបាបគាត់ដដែល ។ គាត់បានសន្លប់មិនដឹងខ្លួន ដល់ពេលដែលគាត់ភ្ញាក់ដឹងខ្លួន គាត់មានអារម្មណ៍ថាចុករោយ និង ឈឺពេញខ្លួន ។ លៀង កន បានព្យាយាមរាវរកខោអាចស្លៀក ព្រោះពួកវាមិនបានចោលសំលៀកបំបាក់គាត់ទៅណាឆ្ញាយទេ ។ ដល់ពេលគាត់ឃើញថាគាត់មានឈាមច្រើនពេក គាត់ក៏ហែកសំពត់ដែលមាននឹងចង្កេះនោះចងដើម្បីកុំឲ្យឈាមហូរបន្តទៀត ។ គាត់បានចំណាយពេលអង្គុយយូរណាស់នៅតែរកផ្លូវមិនឃើញ ដោយសារគាត់មិនដឹងជាទៅណា គាត់ក៏ចេះតែអង្គុយផ្អែកនឹងដើមឈើទៅ ។ ប៉ុន្តែគាត់ក៏នឹកគិតថា បើនៅមិនទៅទៀតហើយបើគេមកទាន់ម្តងទៀតប្រហែលជាស្លាប់ជាមិនខានោះឡើយ ។ ដូច្នេះហើយគាត់ចេះតែដើរៗទៅទោះបីជាគាត់អត់ដឹងថាទៅលិច ទៅកើត ទៅជើង ឬ ទៅត្បូងក៏ដោយ ។ គាត់ចេះតែដើរស្មានៗទៅមុខ គឺថាគាត់ចេះតែវៀរទៅមុខទៅ ។ ពេលដែលគាត់វៀរផុតព្រៃនោះ គាត់បានជួបនឹងអ្នកស្រុកជាមួយគ្នាឈ្មោះថា កាន ប៉ុន្តែគ្រាន់តែគេក្រលេកឃើញគាត់ដើរមកស្ទុងៗនឹង គេក៏ស្រែកប្រាប់គាត់ថាកុំឲ្យមកជិតគេ ឲ្យគាត់ទៅកន្លែងផ្សេងទៅ ។ គាត់ក៏ព្យាយាមដើរទៅទៀតហើយបានជួបនឹងប្រពន្ធរបស់ តាតុន ប៉ុុន្តែគេក៏បានប្រាប់គាត់កុំឲ្យមកជិតគេទៀត ហើយថាទៅណាក៏ទៅៗ ។ លៀង កន អស់សង្ឃឹមហើយក៏លែងហ៊ានទៅជិតអ្នកណាតទៅទៀត ហើយក៏បានឈប់សម្រាកនៅក្រោមដើមឈើធំមួយ ។

*********************** 

Leang Korn, 60, Koh Kong, March 15, 2013

NOTE: This interview was conducted by Theresa de Langis, Ph.D., independent researcher, with You Sotheary and Thorn Sina, project assistants, for the Cambodian Women’s Oral History Project, ©2013, and may not be used, published or duplicated  without the explicit permission of the lead researcher at theresa.delangis@gmail.com (+855 (0)17 532 411).

Transcription provided by You Sotheary, and English translation provided by Thorn Sina, with editing provided by Theresa de Langis.

Leang Korn was in her late teenage years when the Khmer Rouge took power. She tells the story of her two rapes, both at the hands of low-level Khmer Rouge cadre. The first happened unexpectedly at the end of a work day, when Leang Korn was pulled into the jungle and gang raped by a group of cadre. The second incident, also a gang rape, most likely involving a foreign object, resulted in a pregnancy and, ultimately, a full hysterectomy. Her story also speaks to the rejection she faced by the community after her rape--the impact of which she describes later in her testimony as severe as the rape itself. The second incident she recounts takes place during the final frantic days of the regime marked by sudden population movements before the military invasion of Vietnam. Today, Leang Korn, relocated from her native province to Koh Kong, runs a home-stay guest house and bakes cakes for sale in the market. She also cares for her two young grandchildren while her daughter works in a nearby tourist center. 

It was the end of the day, but I had not eaten yet when the chhlop[i] called me into the forest. He walked behind me, and another guard walked in front of me. The one in front of me, he dragged me by the arm. I tried to fight with them, clawing at them with my hands, but they had guns. They beat me and threw me down to the ground, and then stepped on my neck until I couldn't breathe. They shouted, “You want to see my face? You really want to see my face?” And they kicked me until I was dizzy.

I don’t know exactly how many people raped me. They took off all my clothes and raped me. They raped me, and I know at least two or three men, and then I lost consciousness from the beating. Yes, they continued to beat me as they raped me, and then I fainted. I didn’t know anything more. When I woke up, I was naked and alone. I had no clothes on, I was in the forest alone, I had no protection. I had no idea where to go, and I could not go back to my work unit. I searched for my clothes, and found my shirt and put it on, and my skirt I just threw on any way, inside out.

I walked to the dyke of the rice paddy and hid myself, afraid that others could see me. I quietly ran to another nearby paddy that I knew had higher dykes and was closer to the forest to hide. I did not sleep. I kept running from one paddy to the other because I was afraid I would be seen. I ran until the sun rose, back and forth, I ran all night.

I wondered if the  others already knew about my story or not. In the morning, I went to harvest in the paddy, even though this was not my work unit. No one talked to me, no one asked any questions. At lunch, because I was not registered, they did not call my name to come up in line for the meal. I ate nothing that day. After the meal, when they returned to work, I worked with them again with an empty stomach.

I harvested at that village, Ou Krarsa, for a long time, until nearly the end of the harvest season. Then all of a sudden, they ordered us to continue to harvest right through the night. They were in a hurry to collect the rice to support the military [fighting against the Vietnamese invasion]. We harvested night and day, day and night, and during that time, if anyone dropped just one grain of rice, they were  accused of being an enemy and punished. I was very nervous and was careful not to drop any rice while harvesting. I did not lose a single grain of rice.

One evening, the unit was called to Dam Nak Chang Eeoh for a meeting, and I followed the others. We were told to bring all of our things, which wasn't much. When we arrived, the cadre collected our extra clothes in plastic bags. We didn't know what was happening, but the Khmer Rouge cadre told us if we faced any trouble, we should run. The men were instructed to carry the bags of clothes so the women could run faster, with empty hands. They told us, “It is no longer a stable situation, so be careful. Now go to sleep, and in the morning, we will work normally.”

I cleared an area under a tree and took some branches to make a bed on the ground to share with two or three other people. Suddenly, they called us again, and they selected five women to send to another village. I was one of the five. They packed our clothes in a plastic bag and we walked to Derm Daung village. They didn't tell us where we were going. I knew that the coconut tree here grows close to the ground, so I recognized the place.

When we arrived, there was a group of people already there.  Our cadre wanted to have a meeting with the full group, but instead the others stood apart and whispered to each other. When the last cadre finally came out of the jungle and joined the group, he pushed me and said, “Why are you standing here? Let’s go, lady!” But it was already night, where should we go?

One older woman said, “You have better vision than I do at night. You should walk before me.” I agreed and led the way. We walked, one woman, one chhlop in front, one chhlop behind. We crossed a small stream, and we walked across the rice field, and we entered the jungle. Several steps into the forest, I tripped over a booby trap[ii], and I yelled out to warn the others behind me.  Suddenly I was hit by a gun and a chhlop shouted at me, “Don’t you have eyes! That is why you are trapped now! Shut your mouth!”  I was pulled into the forest, and I prayed for my parents’ virtue to save me.[iii]  I thought, again I will be raped.  I decided not to fight back this time, and they may have mercy on me to keep my life. I dared not say a word or move. Yet, still they hurt me.

I thought maybe the Mountain Angel protected me, because when I woke up, I could move my body, so I knew I was alive. My whole body was in pain. I grabbed onto a tree and searched for my clothes, which they had not thrown too far away. I was bleeding badly, so I used some leaves to clean myself and used a part of my skirt to catch the blood coming out of me. I sat for a long time, leaning against the tree, thinking about where I could go, since if they came back again, they would surely kill me. I did not know where I was, I had lost my direction. Should I go east, west, the south or north? I did not know which way, but I had to get out of there.

I crawled like a baby to the road. Then I walked. I saw Mee Ka Nark. We knew each other from living in the same village before. She quickly glanced at me and said, “Do not stay near me. Go away!” I walked to another tree, and I heard the voice of Ta Ton’s wife saying, “Go away! Go wherever you want, but don’t stay near me!”  I met some others, and they too told me to get away. I walked until I was alone and stood under a big tree. I stopped. I dare not stay near the others.

[i] Khmer Rouge cadre security guard.

[ii] Leang Korn uses the word “cord.”

[iii] According to the Buddhist concept of karma, a parent’s virtue contributes to the merit of the child, which in turn ensures to good outcomes for the future.

CLICK ON AM IMAGE FOR SLIDESHOW. Photos: Theresa de Langis (c) 2013. (1) Leang Korn's colorful house; (2) Leang Korn's house, front; (3) Leang Korn's pantry; (4) taking a break during the interview; (5) view from the second floor porch; (6) nap time for the dogs; (7) photo of Leang Korn at the 2011 Women's Hearing on Sexual and Gender Based Violence During the Khmer Rouge Regime; (8) pineapple on the stem.

Photos 9 to 11 are Leang Korn during the interview. You can see the scar of a bullet wound in her chest, an event described in her full transcript.  Unfortunately, due to technical difficulties, we were not able to video Leang Korn's entire interview.